Borç Tahsilatı ve İcra Takibi Süreci: İcra Takibi Nasıl Başlatılır?
Giriş: Alacaklıların En Çok Merak Ettikleri
İcra hukuku, borçlarını zamanında ödemeyen borçlulara karşı alacaklıların kanunlar çerçevesinde haklarını kullanarak alacaklarını tahsil etmelerini sağlayan hukuk dalıdır. Gerek bireysel alacaklılar gerekse şirketler açısından, icra takibi süreçlerinin doğru şekilde yürütülmesi büyük önem taşır. Bu süreçte yapılacak hatalar, tahsilatın gecikmesine ya da tamamen imkansız hale gelmesine neden olabilir. Bu nedenle alacaklının hem yasal haklarını bilmesi hem de uygulamada nasıl hareket etmesi gerektiğini öğrenmesi gerekir.
1. Alacaklının Hakları Nelerdir?
Borçlunun borcunu zamanında ödememesi halinde alacaklı, Türk İcra ve İflas Kanunu kapsamında birçok hakka sahiptir. Bu haklar, alacağın tahsilini sağlamak amacıyla borçlunun malvarlığına ulaşma ve borçluyu yasal yollarla ödeme yapmaya zorlama imkanlarını içerir. Alacaklının başlıca hakları şunlardır:
-
İcra takibi başlatmak
-
Noter aracılığıyla ihtarname göndermek
-
Borçlu hakkında haciz işlemi talep etmek
-
Borçlunun mal beyanında bulunmasını talep etmek
-
Gerekirse icra mahkemelerinde dava açmak
-
Mahkeme kararı ile borçlunun malvarlığına el koydurmak
Bu hakların tamamı, alacağın yasal yollardan tahsilini sağlayacak güçlü araçlardır. Ancak her biri, belirli usul ve süre şartlarına bağlıdır. Bu nedenle uygulamada hata yapılmaması büyük önem taşır.
2. İcra Takibi Nasıl Başlatılır?
İcra takibi, borçlunun borcunu ödememesi halinde alacaklının icra dairesine başvurarak borcun tahsil edilmesini talep ettiği işlemdir. İcra takibi başlatmak için öncelikle alacaklının hangi tür icra takibini başlatacağına karar vermesi gerekir. Bu noktada takip türleri ikiye ayrılır:
2.1 İlamsız İcra Takibi
Herhangi bir mahkeme kararı veya resmi belge olmadan, yalnızca alacaklının beyanına dayalı olarak başlatılan takip türüdür. En sık uygulanan yöntemdir. Özellikle senede bağlı olmayan borçlar (örneğin ürün satışı, hizmet bedeli vb.) için tercih edilir. Süreç şu şekildedir:
-
Alacaklı, borcun miktarını ve borçlunun bilgilerini içeren takip talebini hazırlar.
-
Takip talebiyle birlikte icra dairesine başvurur.
-
İcra dairesi, borçluya ödeme emri gönderir.
-
Borçlu 7 gün içinde borca itiraz etmezse takip kesinleşir.
-
Takibin kesinleşmesinden sonra haciz talep edilebilir.
Borçlu itiraz ederse alacaklı, itirazın kaldırılması ya da iptali için dava açmak zorundadır.
2.2 İlamlı İcra Takibi
Mahkeme kararı, mahkemece onaylanmış protokol veya resmi bir belgeye dayanan takip türüdür. Örneğin; boşanma davası sonucu verilen nafaka kararı, tahliye kararı veya kira alacakları gibi durumlar ilamlı takibe konu olabilir.
Süreç:
-
Alacaklı, mahkeme kararı ve takip talebi ile icra dairesine başvurur.
-
İcra dairesi, borçluya icra emri gönderir.
-
Borçlu 7 gün içinde icra emrine itiraz etmezse takip kesinleşir.
-
Kesinleşmenin ardından haciz veya taşınmaz tahliyesi gibi işlemler talep edilebilir.
3. Noterden İhtarname Gönderme
İcra takibi öncesinde veya borcun temerrüde düşürülmesi amacıyla noter aracılığıyla borçluya ihtarname gönderilmesi oldukça yaygındır. Bu işlem, hem borçlunun durumdan haberdar edilmesini sağlar hem de ileride açılacak davalarda delil olarak kullanılabilir.
İhtarname gönderilirken dikkat edilmesi gerekenler:
-
Borcun türü, miktarı ve ödeme süresi açıkça belirtilmelidir.
-
Açık ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır.
-
Noter aracılığıyla gönderilmesi resmiyet kazandırır.
İhtarın ardından borç ödenmezse icra takibi başlatılarak süreç ilerletilir.
4. Haciz İşlemleri ve Malvarlığına Ulaşım
İcra takibinin kesinleşmesinden sonra alacaklı, borçlunun malvarlığına haciz koydurma hakkına sahiptir. Bu aşama, borcun fiilen tahsil edilebilmesi açısından en kritik adımdır. Haciz işlemleri şu şekilde yürütülür:
-
Alacaklı, icra müdürlüğüne haciz talebinde bulunur.
-
Borçlunun adresine gidilerek haciz işlemi yapılır.
-
Borçlunun taşınır malları, araçları, banka hesapları veya taşınmazları haczedilebilir.
-
Haciz sonrası mallar yediemine teslim edilir veya yerinde bırakılır.
-
Alacaklı, haczedilen malların satışını talep ederek alacağını tahsil eder.
Maaş haczi işlemleri de bu kapsamda değerlendirilir. Borçlunun çalıştığı kuruma yazı gönderilerek maaşının dörtte biri oranında kesinti yapılması sağlanabilir.
5. Borçlunun Mal Beyanı ve Adres Tespiti
Bazı durumlarda borçlunun malvarlığı gizli olabilir veya borçlu kendisini ulaşılamaz hale getirebilir. Bu gibi durumlarda şu yollara başvurulabilir:
-
Borçlunun adresi MERNİS kayıtlarından tespit edilebilir.
-
İcra dairesi, Tapu Müdürlüğü, Trafik Tescil ve bankalardan borçlunun malvarlığına dair bilgi talep edebilir.
-
Mal beyanı talep edilerek borçlunun yeminli beyanı alınabilir.
-
Borçlu mal beyanında bulunmazsa disiplin hapsi talep edilebilir.
Bu süreçlerde profesyonel hukuk desteği almak, sürecin hızlandırılması açısından önemlidir.
6. İcra Takibinde Süreler ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
İcra işlemlerinde sürelerin kaçırılması, hak kayıplarına yol açabilir. Bu nedenle alacaklıların bazı temel süreleri bilmesi gerekir:
-
Borçluya gönderilen ödeme emrine itiraz süresi: 7 gün
-
İcra emrine itiraz süresi (ilamlı takipte): 7 gün
-
İtirazın iptali davası açma süresi: 1 yıl
-
Haciz talep süresi: Takibin kesinleşmesinden itibaren 1 yıl
Bu sürelerin takip edilmesi, hak düşürücü süreler olması nedeniyle zorunludur.
7. Avukatla Takip Yapmanın Önemi
İcra takibi sürecinde bir icra avukatı ile çalışmak, hukuki hata riskini en aza indirir. Özellikle yüksek meblağlı alacaklarda, sürecin uzman kişilerce yürütülmesi önemlidir. Nitelikli bir icra hukuku avukatı, tüm prosedürleri doğru ve hızlı şekilde yönlendirerek alacağın kısa sürede tahsil edilmesini sağlar.
En iyi icra avukatı, sadece yasal bilgiye değil, aynı zamanda stratejik takip kabiliyetine de sahip olan kişidir. Avukat desteği ile: İcra takibi teknik bilgi, takip disiplini ve dikkat gerektiren bir süreçtir. En ufak hatada takip düşebilir, alacak tahsil edilemez hale gelebilir. Bu nedenle bir icra hukuku avukatı ile çalışmak, süreci başından sonuna kadar profesyonelce yürütmek açısından büyük önem taşır.
Avukat desteği ile:
-
Takip türü doğru belirlenir.
-
Usulüne uygun dilekçeler hazırlanır.
-
Süreler kaçırılmaz.
-
Borçlu malvarlığı tespiti kolaylaşır.
-
Haciz ve satış işlemleri daha hızlı yürütülür.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. İcra takibi ne kadar sürede sonuçlanır?
İcra takibi borçlunun itiraz edip etmemesine bağlı olarak değişir. Borçlu itiraz etmezse birkaç hafta içinde haciz süreci başlatılabilir. İtiraz halinde süreç aylar sürebilir.
2. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse ne olur?
İcra takibi durur. Alacaklı, itirazın iptali davası veya itirazın kaldırılması davası açarak takibi devam ettirebilir.
3. Elimde senet veya sözleşme yoksa yine de icra takibi başlatabilir miyim?
Evet. İlamsız icra takibi ile herhangi bir belgeye gerek olmadan sadece borcun beyanı ile takip başlatılabilir.
4. Borçlunun maaşına nasıl haciz koydurabilirim?
Takip kesinleştikten sonra icra müdürlüğü aracılığıyla borçlunun çalıştığı kuruma yazı gönderilir ve maaşının dörtte biri oranında kesinti yapılması sağlanır.
5. Haczedilen mallar ne zaman satılır?
Alacaklı, hacizden sonra icra dairesine satış talebinde bulunur. Genellikle 1–3 ay içinde satış gerçekleştirilir.
6. Borçlunun adresi bilinmiyorsa ne yapılabilir?
MERNİS ve UYAP sistemleri üzerinden adres tespiti yapılabilir. Ayrıca muhtarlık ve kolluk kuvvetlerinden destek istenebilir.
7. Borçlunun hiçbir malvarlığı yoksa icra takibi anlamsız mı olur?
Hayır. Borçlunun gelecekte edinilebilecek mallarına karşı da haciz uygulanabilir. Takip dosyası açık tutulabilir.
8. Avukatsız icra takibi yapılabilir mi?
Yapılabilir, ancak usul hataları nedeniyle takip düşebilir veya alacak tahsil edilemeyebilir. Avukatla takip daha güvenlidir.
Sonuç
İcra hukuku, alacaklılara borçlarını yasal yollarla tahsil etme imkanı sunar. Ancak bu süreç; teknik bilgi, dikkat ve disiplin gerektirir. Gerek ilamsız gerek ilamlı takipte yapılacak işlemlerin yasal sürelere uygun olması, evrakların eksiksiz hazırlanması ve gerektiğinde haciz işlemlerinin titizlikle yürütülmesi gerekir.
Bu nedenle bir hukuk bürosunun rehberliğinde hareket etmek, hem hak kaybını önleyecek hem de alacağın tahsilatını hızlandıracaktır.
Alacağınızı güvenli, yasal ve hızlı bir şekilde tahsil etmek istiyorsanız, bizimle iletişime geçerek profesyonel destek alabilirsiniz.
İletişim Bilgilerimiz
AV. İNANÇ EKER HUKUK BÜROSU
Adres: Teknik Yapı Concord, Dumlupınar, Yumurtacı Abdi Bey Cd. Sitesi 2. Etap C Blok Kat 19 Daire 178, 34720 Kadıköy/İstanbul
Telefon: (0216) 514 74 04
E-posta: info@inanceker.av.tr
Web Sitesi: www.inanceker.av.tr
WhatsApp üzerinden bilgi almak için tıklayın.
Hukuki destek ve danışmanlık için bizimle dilediğiniz zaman iletişime geçebilirsiniz.
